Każda osoba podejmująca zatrudnienie na podstawie przepisów prawa pracy powinna być zorientowana w przepisach prawnych, które ją obowiązują. Każdy z pracowników powinien mieć znajomość przepisów dotyczących tego, kiedy pracodawca będzie wypłacał wynagrodzenie, jaki wymiar czasu pracy obowiązuje pracownika w danym dniu, ile dni urlopu przysługują pracownikowi i czy pracodawca może odmówić urlopu pracownikowi i z jakich przyczyn itd.
To ostatnie zagadnienie, czyli czy pracodawca może odmówić urlopu wypoczynkowego pracownikowi, powinno być najbardziej interesujące. Sprawdź, czy pracodawca może odmówić urlopu i w jakich przypadkach, by znać swoje prawa.
Zanim wyjaśnimy, czy pracodawca może odmówić urlopu wypoczynkowego, omówimy kwestię samego urlopu i prawa do niego. Prawo pracownika do urlopu wypoczynkowego jest jednym z podstawowych praw pracownika. Jest to również konstytucyjnym prawem obywatelskim, które gwarantuje Konstytucja RP w art. 66.
Z kolei kodeks pracy stanowi, że pracownikowi przysługuje prawo do: corocznego, nieprzerwanego (i tu wyjątek: urlop może być bowiem podzielony na części, ale tylko na wniosek pracownika, a przynajmniej jedna część urlopu powinna trwać minimum 14 dni kalendarzowych) i płatnego urlopu wypoczynkowego (za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie takie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował). Pracownik zgodnie z przepisami prawa nie może zrzec się urlopu. Widzimy zatem, jak prawo do urlopu jest chronione przez prawo. Ale czy pracodawca może odmówić urlopu wypoczynkowego, mimo tych wszystkich gwarancji?
Okazuje się bowiem, że odpowiedź na pytanie „czy pracodawca może odmówić urlopu wypoczynkowego?” jest twierdząca. Mimo gwarancji prawa do urlopu, zaplanowany urlop wypoczynkowy może zostać zmieniony przez pracodawcę. Wyjaśnijmy zatem dokładnie kwestię, czy pracodawca może odmówić urlopu i w jakich przypadkach ta odmowa będzie zgodna z prawem. Zgodnie z przepisami prawa pracy pracodawca ma prawo odmówić pracownikowi udzielenia urlopu wypoczynkowego w wyznaczonym przez pracownika terminie i wymiarze i udzielić mu go w późniejszym terminie.
Pracodawca może nie tylko odmówić udzielenia pracownikowi urlopu w wybranym terminie, ale nawet przełożyć go na wybrany przez niego termin lub ściągnąć pracownika do pracy z rozpoczętego przez pracownika urlopu. Widzimy zatem, że odpowiedź na pytanie „czy pracodawca może odmówić urlopu wypoczynkowego?” może niektórych pracowników napawać grozą, dlatego że wcześniejsze plany urlopowe pracownika albo nawet udzielony i rozpoczęty już urlop mogą okazać się fiaskiem.
Skoro poznaliśmy już odpowiedź na pytanie „czy pracodawca może odmówić urlopu wypoczynkowego?” pozostaje nam wyjaśnić, w jakich przypadkach może nastąpić ta odmowa i jakie są konsekwencje takiej odmowy. Czy pracodawca może odmówić urlopu kiedy mu się podoba? Pracodawca może przełożyć pracownikowi urlop w przypadku ważnego interesu firmy. Ważnym interesem firmy będzie np. konieczność zachowania ciągłości pracy pracownika w firmie, gdy jego nieobecność może spowodować poważne zakłócenia toku pracy.
A czy pracodawca może odmówić nam urlopu z jeszcze jakiejś przyczyny?
Okazuje się, że zbyt późne poinformowanie o urlopie może spowodować, że pracodawca tego urlopu odmówi pracownikowi. Podobnie z urlopem na żądanie – pracodawca może uznać, że prośba o urlop na żądanie nie może zostać spełniona, dlatego że nastąpiła po rozpoczęciu pracy albo w momencie, w którym nieobecność pracownika w firmie może jej zaszkodzić. Trzecim przypadkiem, kiedy pracodawca może odmówić urlopu wypoczynkowego, jest bezpodstawny wniosek o urlop. Są to przypadki, kiedy pracownik nie ma już dni urlopowych do wykorzystania albo żąda urlopu wówczas, gdy mógł tę nieobecność w pracy wcześniej przewidzieć.
Powyższe trzy przypadki są więc uzasadnionymi powodami pracodawcy odmawiającemu pracownikowi urlopu wypoczynkowego. Widzimy zatem, że odpowiadając na pytanie „czy pracodawca może odmówić urlopu na żądanie” musimy liczyć się z tym, że pracodawca nie tylko może, ale nawet czasem musi pracownikowi odmówić urlopu.
Konsekwencją odmowy udzielenia urlopu przez pracodawcę jest zwrot kosztów pracownikowi, który poniósł je w związku z zaplanowanym urlopem (np. koszty biletów samolotowych, koszty noclegu itd.), udzielenie urlopu w innym terminie lub domaganie się przez pracownika przed sądem pracy udzielenia urlopu przez pracodawcę w zaplanowanym przez niego terminie. Pracodawca musi wówczas uzasadnić powód odmowy bądź przesunięcia terminu urlopu.
